کلیاتی درباره ی پروفیل درب و پنجره

در میان انواع مصالحی که در ساختمان سازی کاربرد دارند، پروفیل در و پنجره جایگاه ویژه ای دارد. علاوه بر اینکه انتخاب پروفیل درب و پنجره با کیفیت می تواند در بالا بردن سطح کیفی ساختمان، تاثیر به سزائی داشته باشد، ظاهر این محصول که انواع مختلفی دارد، می تواند نمای متفاوتی در ظاهر نهایی ساختمان پدید آورد. یکی از مواردی که می تواند هزینه های تمام شده ی یک پروژه ساختمانی را تحت تاثیر خود قرار دهد قیمت پروفیل در و پنجره می باشد. این محصولات از چند نوع متریال متفاوت تولید می گردند. بر اساس استاندارد ملی ایران شماره 7336 با عنوان پروفیل های توخالی مخصوص در و پنجره، این محصولات با استفاده از ورق روغنی و ورق گرم تولید می گردند. بنابر این قیمت ورق روغنی و همچنین قیمت ورق سیاه عاملی تاثیر گذار بر روی قیمت پروفیل در و پنجره می باشد.

همچنین در استاندارد IS4351 که متعلق به کشور هند بوده و در خصوص چهارچوب و لنگه دری می باشد اطلاعات مربوط به جنس پروفیل در و پنجره  و نحوه ساخت آن ارائه شده است. اما امروزه پروفیل در و پنجره PVC و UPVC نیز کاربرد فراوانی پیدا نموده است. محصولات UPVC دارای تنوع و مختصات بسیار متنوع تری نسبت به پروفیل در و پنجره آهنی هستند. متریال دیگری که در تولید پروفیل در و پنجره استفاده ی فراوانی دارد آلومینیوم می باشد. قیمت پروفیل درب و پنجره علاوه بر اینکه به نوع متریال به کار رفته در آن بستگی دارد، به فرآیند های تولید آن نیز مرتبط می باشد. ولی به طور کلی می توان گفت هزینه ی پروفیل در و پنجره غیر فلزی نسبت به پروفیل آلومینیومی، و پروفیل درب و پنجره ی آلومینیومی نسبت به پروفیل آهنی کمتر می باشد.

مشخصات ابعاد و سایز پروفیل درب و پنجره آهنی به هشت گروه متنوع تقسیم بندی شده اند. رایج ترین این گروه ها، پروفیل در و پنجره گروه 2 و گروه 7 می باشند. در پروفیل های درب و پنجره هر دو نوع پروفیل باز و پروفیل ساختمانی بسته مشاهده می گردد. پروفیل هایی نظیر زهوار،چهارچوب درب فرانسوی، درب دولبه، ناودانی و نبشی از نوع باز می باشند. پروفیل سپری 507، پروفیل درب و پنجره لنگه دری  508 و پروفیل چهارچوبی 509 را می توان از جمله پروفیل های در و پنجره بسته محسوب نمود.

امروزه به دلیل آلودگی صوتی فراوان در شهرها، پنجره های دوجداره به پنجره های معمولی ترجیح داده می شوند. برای این منظور روشهای نوین تولید پروفیل در و پنجره بیشتر از قبل مورد اقبال قرار گرفته اند. پروفیل درب و پنجره UPVC و آلومینیوم در ساخت پنجره های دوجداره کاربرد فراوانی دارند.

پروفیل های متداول به صورت شاخه ای و در شاخه های شش متری عرضه می گردند. وزن پروفیل درب و پنجره با توجه به ضخامت و طرح های آن مشخص می گردد. نحوه ی تولید پروفیل ها نیز بسته به اینکه از چه جنسی باشد پروسه های متفاوتی دارد. به عنوان مثال پروفیل درب و پنجره UPVC با استفاده از روشهای اکستروژن تولید می گردد. پیچیدگی در این پروفیل ها به نحوی است که برای تولید آنها ممکن است چندین مرحله شکل دهی و خروج کاری لازم باشد. فرآیند بعضی از انواع پروفیل درب و پنجره فریم بزرگ 5 کاناله تقریبا در 10 مرحله متفاوت صورت می گیرد. گاهی برای استحکام بیشتر پروفیل در و پنجره UPVC در بخشی از آن تسمه ای باریک  از جنس پی وی سی، فولاد و یا اسنتینلس استیل به عنوان تقویت استفاده می گردد.

با توجه به گسترده بودن جنس و طرح های پروفیل درب و پنجره، کارخانجات متفاوت، نوع مشخصی از این پروفیل را تولید می نمایند. برای مثال کارخانه وینتک در ایران یکی از این کارخانجات تولید پروفیل درب و پنجره یو پی وی سی می باشد.

در کشور ما کارخانجات و کارگاه های بسیاری پروفیل های در و پنجره آهنی تولید می نماید. وزن پروفیل در و پنجره با توجه به ضخامت ورق آن تغییر می نماید، ضخامت پروفیل در و پنجره به طور معمول 2 و یا 2.5 میلیمتر می باشد بنابراین وزن شاخه 6 متری پروفیل در و پنجره در محدوده ی مشخص و ثابتی قرار می گیرد. این مساله در طراحی ها اهمیت به سزایی دارد، استفاده از پروفیل در و پنجره سنگین مخصوصا در ساختمان هایی که تعداد واحد های آن زیاد و دارای طبقات فراوانی می باشد می تواند در محاسبات باربری دیوار های ساختمان تاثیر گذار باشد. علاوه بر وزن پروفیل درب و پنجره فلزی، قیمت پروفیل در و پنجره ساخته شده از ورق روغنی و ورق سیاه نیز نسبت به دیگر انواع آن به نسبت بالا می باشد.

تاریخچه استفاده از پروفیل درب و پنجره

در خصوص تاریخچه ی پروفیل در و پنجره می توان ابتدا به تکامل پنجره ها از گذشته تا کنون اشاره نمود. پنجره هایی از شکل ها و فرم های ساده ی مربع و مستطیل گرفته تا پنجره های دوجداره و شکل های دایره ای و غیره. اندازه ی پنجره ها نیز در گذر زمان تغییرات فراوانی نموده اند. شکل و اندازه ی پنجره عامل تاثیر گذاری برای نصب شیشه در پنجره در نظر گرفته می شد.

در گذر زمان خصوصا از دوران معماری اسلامی به بعد پنجره ها تغییرات زیادی به لحاظ شکل، اندازه و محل قرار گیری داشته اند. در دوران معماری اسلامی پنجره هایی با نام کُوِه (Kovveh) وجود داشت که برای رعایت حریم خصوصی بیشتر در بالا ترین نقطه ی دیوار و در نزدیک سقف ساخته می شد. در آن زمان استفاده از شیشه مفهومی نداشته از این رو عموما این پنجره ها به صورت یک دریچه ی باز ساخته می شده است. اما با ورود به دوران قاجار و استفاده بیشتر از شیشه برای در و پنجره ها، خصوصا شیشه های رنگی، نیاز به قاب یا فریمی (Frame) برای نگه داشتن شیشه احساس شد. به این پنجره ها اُرسی (Orosi) اطلاق می شد. در این مقطع استفاده از چوب و گچ به طور همزمان برای نصب شیشه به کار می رفت. پس از دوران قاجار، معماری به طور مستقیم تحت تأثیر معماری اروپایی قرار گرفت. استفاده از انواع پنجره های جدید از جمله پالادین، پنجره های طاق مسطح و نیز پنجره بیرون آمده رواج یافت. در این مقاطع تاریخی فریم در و پنجره بیشتر چوب بود و از میخ برای محکم کردن این فریم استفاده می نمودند. در این زمان عملا چهارچوب در و پنجره چوبی به کار گرفته می شد. در تصویر شماره 3 اختلاف شگرف حاصل از تکامل تاریخی پنجره ها و به تبع آن تکامل پروفیل درب و پنجره قابل مشاهده است. از آن پس با ورود فن آوری های نوین، و نیز تولید روز افزون محصولات فولادی خصوصا محصولاتی که از ورق سیاه، ورق روغنی و … تولید می شدند، استفاده از پروفیل درب و پنجره آهنی آغاز و بیش از پیش رواج پیدا نمود.

مشخصات شیمیایی و فیزیکی  پروفیل در و پنجره

در بحث مشخصات پروفیل درب و پنجره دو دسته بندی عمده در پیش خواهیم داشت:

•  مشخصات شیمیایی
•  مشخصات فیزیکی

الف ) مشخصات شیمیایی :

آنچه مسلم است مشخصات شیمیایی در گرو جنس به کار رفته در ساخت و تولید پروفیل در و پنجره می باشد. لیست زیر پنج گروه اصلی متریال به کار رفته در ساخت محصول مورد مطالعه را به ما معرفی می کند:

• فولاد: شامل ورق سیاه، ورق روغنی و استنیلنس استیل Stainless steel, Hot rolled and Cold rolled steel
• پی وی سی و همچنین یو پی وی سی uPVC and similar plastics
• آلومینیوم Aluminum
• کامپوزیت Glass-Fiber Reinforced plastic GFRP
• چوب Wood

نکته ای که  باید در نظر داشت این است که مشخصات شیمیایی ورق های خام درخلال پروسه تولید پروفیل های درب و پنجره تغییری نمی نماید. پس کافیست برای آنالیز شیمیایی این محصولات به آنالیز ورق خام آنها توجه کنیم.

ب) مشخصات فیزیکی :

ظاهر پروفیل های درب و پنجره اولین چیزی است که در هنگام بررسی مشخصات فیزیکی این محصول مد نظر قرار می گیرد. همانگونه که در تصویر شماره 1 مشاهده می گردد، پروفیل های درب و پنجره آهنی در زیر مجموعه ی مقاطع توخالی یا Hollow Section قرار می گیرند و همچنین از این جهت که در طول یک شاخه سطح مقطع آن یک شکل هندسی ثابت است به آن پروفیل اطلاق می گردد. بنابراین در بحث مشخصات ظاهری می توان سطح مقطع پروفیل درب و پنجره را به عنوان یک خصوصیت در نظر آورد. اسامی انواع آن نیز با شکل سطح مقطع آن تغییر می کند.

نکته: پروفیل در و پنجره آهنی، به لحاظ شکل سطح مقطع در دو دسته ی باز و بسته تقسیم بندی می شود. پروفیل های چارچوبی فرانسوی، چهارچوب ساده، مکزیکی و چهارچوب رومی و زوار از جمله پروفیل های باز و پروفیل در و پنجره سپری 507، لنگه دری 508 و پروفیل چهارچوبی 509 در زمره پروفیل درب و پنجره ی بسته می باشند.

نکته دیگر اینکه برای ساخت درب و پنجره از دیگر مقاطع فلزی همچون، قوطی آهن در سایزهای مختلف و نبشی نیز استفاده می گردد. این پروفیل ها به همراه پروفیل درب و پنجره در گروه پروفیل های ساختمانی قرار دارند. اما باید توجه نمود پروفیل درب و پنجره به طور اختصاصی فقط در ساخت در و پنجره استفاده می گردد حال آنکه قوطی و نبشی کاربردهای بیشماری علاوه بر ساخت قاب در و یا پنجره دارند.

جوش پذیری پروفیل های درب و پنجره و همچنین امکان سوراخکاری بر روی آنها نیز می تواند از مشخصات این محصولات در نظر گرفته شود.

موارد مصرف پروفیل های درب و پنجره

کاربرد پروفیل در و پنجره به نوعی در نام این محصول مشخص شده است. ساختن قاب پنجره برای نگهداشتن شیشه و یا ورق آهنی، چهارچوب درب اتاق، قاب درب های منازل و درب های یک دست شیشه ای از کاربردهای این پروفیل ها می باشد. تولید محصول نهایی از پروفیل درب و پنجره با توجه به تنوع متریال این محصول تخصص های جداگانه ای می طلبد. برای مثال استفاده از پروفیل آهن در ساخت چهارچوب در و پنجره نیاز به چنین مهارتهایی دارد: برش کاری به وسیله ی سنگ فرز عموما سنگ های برش با ضخامت 3 میلی متری، پرداخت به وسیله سنگ 6 میلی متری، سوراخکاری و پیچکاری برای تقویت ها، جوشکاری ظریف برای اتصالات، استفاده از گونیا، تراز و دیگر ابزارهای اندازه گیری به طور تخصصی، پرداخت مجدد به وسیله برس های سیمی و خورشیدی، آماده سازی برای رنگ آستر یا پرایمر و … .

برای پروفیل های آلومینیومی مراحل ساخت در و پنجره اگر به صورت مکانیزه نباشد تقریبا با حالت ذکر شده برای پروفیل درب و پنجره ی فولادی یکسان است. تنها تفاوت عمده ی آنها نحوه جوشکاری آلومینیوم است. به طور کلی جوشکاری آلومینیوم از جمله جوشکاری های حساس و پر هزینه در صنعت است. ضمن اینکه بدست آوردن یک اتصال آلومینیومی که به صورت دستی جوشکاری شده همواره با موانع زیادی روبرو می باشد. از این رو در برخی از روشهای تولید در و پنجره آلومینیومی با توجه به شکل پروفایل، از چسب های بسیارقوی نیز بهره می گیرند. روش استفاده از چسب در ساخت قاب های درب یا پنجره آلومینیومی مزایای مخصوص به خود را دارد. از جمله این مزایا می توان به جلوگیری از تخریب پروفیل مورد استفاده در ساخت درب و پنجره به واسطه جوشکاری اشاره نمود. لازم به ذکر است همانند پروفیل های پی وی سی و یو پی وی سی در ساخت پنجره های دو جداره استفاده از پروفیل های درب و پنجره آلومینیومی نیز کاربرد فراوان دارد.

مدیران آهن می کوشد با ارائه دانش کاربردی، علاوه بر تأمین نیازمحصولات فولادی  مشتریان عزیز خود فضایی جذاب و آموزنده ایجاد نماید.

پیشرفت فن آوری و گسترش استفاده از موادی به غیر از فلزات در صنایع ساختمانی همانگونه که منجر به تولید پروفیل هایی با جنس پی وی سی و uPVC شده است، تسهیلاتی در ساخت محصولات نهای نیز ایجاد نموده است. برای تولید درب و پنجره از پروفیل های غیر فلزی خطوط تولید به صورت کاملا مکانیزه ساخته شده اند که در این خطوط اوپراتورهای کم تعدادی تنها برای امور کیفی حضور دارند. همچنین با توجه به روش های کم خطر نظیر حذف جوشکاری ها، برش کاری ها و … عملا متخصصان تولید این گونه محصولات از ایمنی کاری بیشتری برخوردارند. همه ی این موارد از طرفی و کمتر بودن قیمت پروفیل درب و پنجره یو پی وی سی و دیگر انواع غیر فلزی، انگیزه ی فراوانی برای طراحان و مهندسان در خصوص استفاده بیشتر از این محصولات ایجاد نموده است.

انواع پروفیل پنجره UPVC

پروفیل لنگه دری: پروفیل لنگه دری دارای ابعاد بزری است و برای تولید لنگه درب از آن استفاده میکنند.

پروفیل لنگه: برای بازشو پنجره از پروفیل لنگه استفاده میکنند.

پروفیل لنگه کشویی: برای تولید ستون و لنگخ پنجر های کشویی مورد استفاده قرار میگیرد.

پروفیل میانی: برای فریم درب های بیرون بازشو و ستون پنجره ها از پروفیل میانی استفاده میشود.

پروفیل فریم کشویی: برای تولید کلاف پنجره کشویی است.

پروفیل زهوار: پروفیل زهوار جهت نگه داشتن شیشه و پانل ایتفاده میشود.

پروفیل پانل:  پروفیل پانل یک صفحه با عرض 10 سانتی متر است که صفحات در هم قفل میشوند برای قسمت های پاخور مناسب است.

پروفیل اتصال قاب به قاب: جهت اتصال چند پنجره به صورت صاف و پست سرهم از پروفیل اتصال قاب به قاب استفاده میکنند.